Диссертация (972093), страница 22
Текст из файла (страница 22)
В начале коротко на слог уу потом в этой позиции продолжаетсяна слог ай длинные фразы поются с разной мелизматикой. В Монголии всеглаголы заканчивается на согласного «Х». В этом упражнении решаются разныезадачи: дикция, фразировке, дыхание, звуковедение, расширение диапазона,выравнивание тембра и т. п.Это упражнение для детского голоса не подходит из-за большого диапазонаи вокальных трудностей.
Поэтому, мы решили использовать основную мелодию ислова в упрошенном виде, сокращая фразу, мелизмы и диапазон.161b) ГийнгооВ Монголии при подготовке коня его к состязаниям на скачках поютспециальные распевы «Гийнгоо». Сначала четыре стиха из буддийской мантры,потом протяжные песни используя прием мелизматики дети распевают мелодиюна слове Гийнгоо. Мы использовали гийнгоо в упрощенном виде.c) Благопожелание для детей и приветствие162163Б. 3 Для развития эмоциональной выразительности и звуковеденияОсобые распевы и зовы для обращения к животным: (тойг, чайг, гурий, оов,хоос, тоор)Эти упражнения надо петь ласкова, с кантеленном звуком и любовью.1. Упражнение (отрывки из народных песен)164Приложение В: Список песен для занятийЭмоции в музыке: настроения и чувства- Эхийн дуу (Колыбельная песня) (МНП)- Эхийн ач (МНП)- Тусч хүүгийн дуу.
муз. Х. Баатар, сл. Г.Сэсмээ- Сайн уу муу юу аль нь вэ хө? муз. С.Маяа, сл.Ш.Сүрэнжав- Миний дотны найз. муз., и сл. С.Батболд- Уярлын долоон эгшиг. муз. С.Батболд, сл.О. Сундуй- Хамгийн сайхан ээж. муз. Ч. Сангидорж, сл.Д. Батсүрэн- Нарны бүжиг. муз. З.Хангал, сл. Д. БатсүрэнПрирода и музыка- Восхваление горы Алтая (МНП)- Восхваление небо (МНП)- Леганда «Хохоо Намжила» (МНП)- Элстэйн ганга л нутаг (МНП)- Дуу шиг хавар. муз. Б. Ганхуяг, сл.Ц.
ГүррагчааКочевой образ жизни- Агсал (МНП)- Жуурай гэлдэнэ (МНП)- Буурал морь (МНП)- Үглээ шаазгай (МНП)- Ботго (Верблюженок). муз. С.Баярсайхан, сл.Ч. Алагсай- Унага (Жеребёнок). муз. Д. Жанчив, сл. Ө. Өлзийням- Тугал (Телёнок). муз. С.Батболд, сл. Б. Банди- Ишиг (Козлёнок). муз. Д. Дагважамц, сл.
О.Сэрээнэн- Хурга (Ягнёнок). муз. С.Батболд, сл. Б. Банди- Таван хөөрхөн. муз. , сл.Ш. Бадарч- Унага (Жеребёнок). муз. Д. Мяасүрэн, сл. О.Сэрээнэн- Ботго (Верблюженок). С.Баярсайхан, сл. Ч. Алагсай165- Цагаан ишиг. муз. Ч. Нянгар, сл.Д. ЦэдэвВремя и монгольский календарь- Гэрийн ероол- Восхваления 12 летного животного цикла (МНП)- Дөрвөн улирал баярлах байхдаа. муз.
С.Батболд, сл. Ш. Бадарч- Гэр барьж тоглох. муз.Л. Галмандах, сл. Г. ГанболдОбряды, праздники и народные игры.- Цагаан сар (МНП)- Боодогтой сэвгэр (МНП)- Могой хээр морь (МНП)- Шигширгийн ая (МНП)- Ёохор (МНП)- Дайралцаа дуу (МНП)- Хурдан морины хүүхэд (Скакун) муз. С.Батболд, сл.О. Сундуй- Тоглоомын тойрог. муз.Л.
Галмандах, сл. Г. Ганболд- Тэгвэл хоёулаа. муз.С.Гончигсумлаа, сл.Н.Санжмятав- Баяр наадам. муз.Л. Галмандах, сл. З. Түмэнжаргал- Ингэ ботго хоёр. Муз., сл. Ц. Эрдэнэтуяа166Приложение Г: Сценарий музыкально-театрализованной деятельности«КОЧЕВОЙ ОБРАЗ ЖИЗНИ НАШЕГО НАРОДА»Задачи:- развивать вокально-хоровых умений и навыков на основе традициймонгольской певческой культуры;- укрепить вокально-хоровые умений и навыков приобретенные во времяобучения;- содействоватьпроявлениюсвоейиндивидуальности,фантазииитворчества;- использовать и понимать смысл народных песен связанных кочевой образжизни.Оборудование:маска5видовдомашнихживотных;записьдлятанцевального движения; наглядность (картины природы, иллюстрации поразличным бытовым ситуациям); и картины с изображением музыкальныхинструментов, поющих и танцующих; народные музыкальные инструментыморин хуур, лимбэ, хулсан хуур и др.Роли (20):- 3 эрэгтэй (мальчики), 3 эмэгтэй (девочки)хүүхэд- 2 хурга (ягнёнок)- 2 ишиг (козлёнок)- 2 унага (жеребёнок)- 2 тугал (телёнок)- 1 ботго, 1 ингэ (верблюжёнок, верблюдица)-Ээж, аав, эмээ, өвөө (мать, отец, дедушка, бабушка)167Хүүхдүүд зааланд «БООДОГТОЙ СЭВГЭР» ардын дууны аянд дуулаадхоёр тийш найгах хөдөлгөөн хийн орж ирнэ.
Энэ нь монголчуудын нүүдэл хийхэдашигладаг «ТЭМЭЭН ЖИНГИЙН ЦУВААГ» илэрхийлнэ.Өвөө эмээ нь угтаж авна.ЭЭЖ, ААВ: (өвөө эмээтэй мэндчилнэ)Тарган тавтай сайхан хаваржиж байна уу?ӨВӨӨ ЭМЭЭ: Тарган тавтай сайхан хаваржиж байна.Та бүгд минь аянд алжааж ирэв үү?ХҮҮХҮҮД: Аян замдаа сайн явж ирлээ. Та бүхэн минь амар сайн сууж байвууөвөө эмээ.ХӨТЛӨГЧ: ээж аав, хүүхдүүд бүгд алс холоос нүүдэллэн ирж, ачаа тээшээбуулгаад, гэрээ барьцгаав.(6 хүүхэд «Гэр барьж тоглоё» дууг дуулна, бусад амьтад нь гэрийн ойролцоосууцгаана).ЭМЭЭ, ӨВӨӨ: Хүүхдүүдээ хурга ишиг, тугал, унагаа бэлчээгээрээХҮҮХДҮҮД: за өвөө, эмээ (2 хүүхэд нь хурга ишгээ туугаад залны голд ирнэ)ХҮҮ, ОХИН: Миний хөөрхөн ишиг том болж байна шүү (ишгийг илнэ)2 хүүхэд 2 ишиг «ИШИГ» (Козлёнок) дууг хамтдаа дуулна. Ишигнийхөдөлгөөнийг ишигнүүд дуурайж хөдлөнө.1-р ХҮҮ: найзуудаа би та нараар нэг оньсого таалгая.Ээрэм талын тангасЭр эмгүй сахалтай тэр юу билээ?ХҮҮХДҮҮД: Ямаа (өөр өөр хариулт хэлвэл хүүхэд тайлбарлана оньсогыг)1-р ОХИН: найзуудаа би та нараар өөр нэг оньсого таалгая.Өөхөн бөмбөөхий, араг сэгсээхий тэр юу билээ?ХҮҮХДҮҮД: ХоньХҮҮ, ОХИН: Ишиг хурганууд минь том болжээ.
Тэднийг хэрхэн дууддаг билээнайзуудаа?ХҮҮХДҮҮД: Зуу зууААВ: Урдаа сэрээтэй168Дундаа хөхүүртэйАрдаа ташууртай тэр юу билээ хүүхдүүдээ?ХҮҮХДҮҮД: ҮхэрААВ: Тэгвэл бяцхан тугалыг хэрхэн дуудах вэ?ХҮҮХДҮҮД: Өөв өөвААВ: Сайн байна.Урд голын дэрс сайханХойд голын бургас сайхан тэр юу билээ хүүхдүүдээ?ХҮҮХДҮҮД: морьААВ: Сайн байна. Холын хол давхиж байгаа унагыг хэрхэн дуудах билээ?ХҮҮХДҮҮД: Гурий гурийЭЭЖ: Хоер хүн холыг харнаНэг хүн ялаа үргээнэДөрвөн хүн шавар зуурна тэр юу билээ хүүхдүүдээ?ХҮҮХДҮҮД: ТэмээЭЭЖ: Сайн байна хүүхдүүдээ. Гэрийн гадаа байгаа бяцхан ботгыг хэрхэн дуудахбилээХҮҮХДҮҮД: Сөөг сөөг(Гэрийн хажууд гунигтай байгаа ботго зогсоно)ЭЭЖ: Хүүхдүүдээ ботго яагаад ийм гунигтай байга юм болоо?ХҮҮХДҮҮД: Ээжийгээ санаад гунигтай байгаа байхБОТГО: «БОТГО» (Верблюженок) дууг дуулнаЭЭЖ: тийм байна хүүхдүүдээ үнэхээр ээжийгээ санаж байгаа юм байнаБотгоны ээж нь хаачсан юм бол?ХҮҮХДҮҮД: Мэдэхгүй.
Гэхдээ ээж нь ойрхон байна.ХӨТЛӨГЧ: Хүүхдүүдээ Ингэ заримдаа ботгоо голох тохиолдол байдаг байна.Эсвэл ээж нь байхгүй ботгыг өөр ээжид авахуулдаг монгол сайхан заншил байдаг.Хамтдаа Ингэ ээжийг уяраах хөөсийн дуу дуулахыг сонсоцгооё. (Бүгд хамтдаахөөсийн дуу аялна)Аавын дүрд тоглож байгаа хүүхэд морин хуур хөгжмөөр тоглох дүр үзүүлнэ.169ХӨТЛӨГЧ: Энэ ямар хөгжмийн зэмсэг билээ хүүхдүүдээ?ХҮҮХДҮҮД: морин хуур.ХӨТЛӨГЧ: Тийм байна. Бүгдээрээ хамтдаа морин хуур хөгжмөөр, уянгалагсайхан хоолойгоор ботгоны ээжийг уяраая.(Хүүхдүүд хамтдаа «ИНГЭ БОТГО ХОЁР» дууг дуулна)ИНГЭ: Хөөрхий ботгол би танисангүй. Харин одоо түүнийгээ хайрлая даа.(Ингэ болсон хүүхдийн нүднээс нулимс гарч ботгыг хайрлах хөдөлгөөн хийнэ).ЭЭЖ: хүүхдүүдээ хуурын сайхан аялгуу, дуунд уяраад Ингэ ботгоо хайраллаа.Дуу хөгжим нь амьтныг хүртэл уяраах хүчтэй юм байна тиймүү хүүхдүүдээХҮҮХДҮҮД: тийм байнаЭЭЖ: Хүүхдүүдээ удахгүй Эрийн гурван наадам болно.Унаганууд маань уралдах байхдаа.
Бүгд хамт Гийнгоо дуулж мориныхоохийморийг сэрээцгээе.(Хүүхдүүд хамтдаа гийнгоо дуулж, мориор давхих хөдөлгөөн хийн дуулна).2-р ХҮҮ: Миний хөөрхөн унага маш хурдан давхидаг түүний тухай дуу хүртэлбайдаг. (Хоёр хүүхэд «Хотгойдын унага» монгол ардын дуу дуулна)ААВ: Үнэхээр хурдан унага байна.Бүгдээрээ хамтдаа унагаа магтацгааяХүүхэд 1:Хүүхэд 2:Хүүхэд 3:Хүүхэд 4:Хүүхэд 5:Хүүхэд 6:Хүүхэд 7:УНАГАНЫ МАГТААЛУрт сайхан зоотойУужим сайхан ташаатайХөлдөө жороотойХүзүүндээ молцогтойЧонон хоёр нүдтэйЦолмон хоёр чихтэйТолгойгоороо тоглодогТоосноосоо бусгадагЖаварт жар хоног сойдогНаранд ная хоног сойдогАлтайд унагалсанАлагч гүүний унагаХангайд унагалсанХарагч гүүний унага аа.170ӨВӨӨ: Хүүхдүүдээ орой болсон байна. Их ажлын дараа нүүдэлчин малчид мааньхэрхэн амардаг байсан билээ?ХҮҮХДҮҮД: үлгэр домог, тууль, сонсдог, бий биелдэг байсан.ӨВӨӨ: бүгдээрээ хамтдаа суугаад Морин хуур хөгжмийн үүслийн тухай үзэжсонсоцгооё.
(Хөхөө Намжилын домог үзүүлж, сонсгоно)Морин хуур хөгжмийн үүсэл ийм учиртай байх нь хүүхдүүдээ.ААВ: Хамтдаа нэгэн сайхан морины тухай дууг дуулж бүжиглэцгээе.(«АГСАЛ» дууг дуулж бүжиглэнэ хамтдаа).ЭЭЖ: Бүгдээрээ монгол хүүхэд бүрийн мэдэх ёстой нүүдэлчин ард түмний дуухуур, олон сайхан зан заншилтай танилцлаа.Бүгдээрээ ёс заншил уламжлалаа дандаа хайрлаж байгаарай хүүхдүүдээ.ХҮҮХДҮҮД: Баярлалаа.Төгсгөлд нь «ЖУУРАЙ ГЭЛДЭНЭ» бүжгийн ая бичлэгээр сонсож хамтдаабүжиглэнэ.
(Багш жүжгийн дүрд орсон хүүхдүүдийг таницуулна. Хамтранажилласан эцэг эх болон багш нарыг танилцуулж тарарахал илэрхийлнэ)..
![](https://s.studizba.com/z.php?f=/templates/si/i/noavatar.png&w=100&h=100&t=1"){kind=avatar}
