14319 (648388), страница 7
Текст из файла (страница 7)
• падвысіць ровень інфармаванасьці насельніцтва аб здаровым ладзе жыцьця, навучыць цяжарных жанчын, матак і іх сем'і правілам бясьпечнага пражываньня на пацярпелых абшарох шляхам правядзеньня нефармальных сустрэчаў і інфармацыйных мерапрыемстваў на базе мясцовых фэльчарска–акушэрскіх пунктаў і амбуляторыяў;
• садзейнічаць прафіляктыцы, раньняй дыягностыцы і своечасоваму лячэньню рака малочнай залозы шляхам правядзеньня скрынінгавых мерапрыемстваў ды выяўленьня жанчын, што знаходзяцца пад найбольшай пагрозай захворваньня на рак малочнай залозы, правядзеньня мабільнымі брыгадамі мэдыкаў–прафэсыяналаў мамаграфічных абсьледаваньняў жыхароў аддаленых населеных пунктаў раёнаў, ахопленых праектам, а таксама навучаньня мясцовых мэдычных работнікаў прафіляктычнай рабоце з жанчынамі;
• падвысіць ровень ведаў і ўмельстваў у галіне радыяцыйнай бясьпекі сярод дзяцей і моладзі шляхам стварэньня школьных цэнтраў радыеэкалягічнага інфармаваньня і навучаньня;
• пры дапамозе інфармацыйных мерапрыемстваў, арыентаваных на мясцовае насельніцтва, зьнізіць спажываньне прадуктаў харчаваньня, якія не прайшлі праверку на наяўнасьць радыенуклідаў, збольшага дароў лесу, што найбольш зазналі радыеактыўнае забруджаньне.
— Праект распрацаваны ў супрацы з нацыянальнымі і міжнароднымі партнэрамі, што маюць досьвед падрыхтоўкі, рэалізацыі і фінансаваньня папярэдніх праектаў тэхнічнай дапамогі па рэабілітацыі тэрыторыяў, пацярпелых ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС, — сказаў в.а. Прадстаўніка ПРААН у Беларусі Леван Буадзэ. — Мяркуецца, што новым праектам будзе ахоплена прынамсі 50 тысячаў жыхароў пяці пацярпелых раёнаў. У выніку рэалізацыі праекту будуць палепшаныя ўмовы пражываньня мясцовага насельніцтва, што ў сваю чаргу стане ўнёскам у комплекснае забесьпячэньне бясьпекі чалавека ў Беларусі.
Панятак «бясьпека чалавека» быў сфармуляваны ў 2003 годзе ў дакладзе «Бясьпека чалавека сёньня», падрыхтаваным Камісіяй па бясьпецы чалавека. Гэты панятак азначае забесьпячэньне абароны фундамэнтальных правоў і свободаў, што складаюць аснову жыцьця чалавека. Дадзеная канцэпцыя мае на ўвазе забесьпячэньне абароны людзей як ад надзвычайных, гэтак і ад шырока распаўсюджаных пагрозаў і сытуацыяў. Яна мае на ўвазе апору на чалавечы патэнцыял і памкненьні, а таксама стварэньне палітычных, сацыяльных, прыродаахоўных, эканамічных і культурных сыстэмаў, якія ў комплексе складаюць аснову для выжываньня ў крытычных сытуацыях і забесьпячэньня дабрабыту і годнага жыцьця людзей.
Да ведама: Мэтавы фонд ААН па забесьпячэньні бясьпекі чалавека быў створаны ў 1999 годзе супольна Ўрадам Японіі і Сакратарыятам ААН у мэтах забесьпячэньня бясьпекі людзей, што апынуліся пад пагрозай зьнішчэньня і пазбаўленьня годнага чалавечага існаваньня. Фонд ажыцьцяўляе фінансаваньне праектаў арганізацыяў сыстэмы ААН. З 1999 году Фондам было вылучана 258 мільёнаў даляраў ЗША на фінансаваньне праектаў у больш чым 65 краінах сьвету. Большая частка сродкаў была накіраваная на вырашэньне праблемаў разьвіцьця, у тым ліку ў гэткіх ключавых сфэрах як ахова здароўя, адукацыя, сельская гаспадарка і разьвіцьцё малой інфраструктуры.
УДЗЕЛЬНІК ТРОХ ВАЕННЫХ КАМПАНІЙ
У кастрычніку 1939 года 20-гадовы Косця Ясючэня, нядаўні выпускнік Мінскай зубалячэбнай школы, быў прызваны ў Чырвоную Армію Ленінскім райваенкаматам беларускай сталіцы. У мінулым засталіся тры гады вучобы ва ўстанове, якую закончыў з адзнакай, яшчэ далей — сем класаў пачатковай школы. Тады ён не ведаў, што папрацаваць у спакойных абставінах давядзецца значна пазней: навабранец адразу трапіў у дзеючую армію, якая вызваляла Заходнюю Беларусь. Тут малады зубны ўрач знаходзіўся да снежня, а потым, пасля прыняцця прысягі, яго перакінулі на савецка-фінскую — “незнакамітую”, па словах паэта Аляксандра Твардоўскага, вайну. На Карэльскім перашыйку на пасадзе зубнога ўрача палкавога пункта меддапамогі Канстанцін заставаўся да красавіка наступнага, 1940 года. За гэты час яму давялося зведаць на сабе лютыя маразы, бачыць гібель і пакуты нашых салдат.
МЫ АБАВЯЗАНЫ ЖЫЦЦЁМ І БУДУЧЫНЯЙ
Ляцяць гады, адыходзіць у гісторыю мінулае. Часам задумваешся: у які спакойны мірны час мы жывем і каму мы абавязаныя, што цяпер на нашай беларускай зямлі яснае неба над галавой. Хочацца расказаць пра чалавека, якому, як і многім іншым, мы абавязаны сучаснасцю і будучыняй.
Размова пойдзе пра ветэрана Вялікай Айчыннай вайны, ветэрана органаў унутраных справаў старшыну міліцыі Рыгора Іванавіча Раўгейшу, які зараз жыве ў вёсцы Руда Яварская.
Нягледзячы на прайшоўшы час, Рыгор Іванавіч і цяпер памятае некаторыя падрабязнасці даваеннага жыцця, незабыўныя эпізоды ваенных гадоў.
Нарадзіўся 13 мая 1926 года ў вёсцы Кунцэвічы, недалёка ад горада Баранавічы ў сялянскай сям’і. Дзяцінства прайшло ў вёсцы. На сабе выпрабаваў нялёгкае сялянскае жыццё. Тры гады прыйшлося жыць пад нямецкай акупацыяй. У ліпені 1944 года пры адступленні немцы спалілі бацькоўскую хату. Пасля вызвалення родных мясцін у ліпені таго ж года Рыгор Іванавіч быў прызваны ў рады Савецкай Арміі. На працягу 40 дзён прайшоў падрыхтоўку ў Мінскім 5-м запасным палку сувязі і разам з саслужыўцамі быў адпраўлены на фронт у Польшчу. Яго размеркавалі ў 39-ю стралковую дывізію 68-га асобага батальёна сувязі на пасаду тэлефаніста кабельнай сувязі.
Рыхтавалася вялікае наступленне, ішла падрыхтоўка да фарсіравання Віслы і галоўнай задачай сувязістаў было ўстанавіць і падтрымліваць сувязь з батальёнам, які ўжо знаходзіўся на другім беразе.
РАЁННАЯ ДОШКА ГОНАРУ
Раённы выканаўчы камітэт разгледзеў прапановы працоўных калектываў прадпрыемстваў, арганізацый і ўстановаў, сельскагаспадарчых вытворчых кааператываў Дзятлаўскага раёна аб занясенні на раённую Дошку гонару перадавікоў народнай гаспадаркі па выніках работы за 2007 год і вырашыў змясціць на яе фотаздымкі наступных работнікаў:
ПАСПЯХОВЫ КІРАЎНІК — ЖАНЧЫНА
Сёння жанчына — гэта не толькі гаспадыня і маці. У прыгожай паловы чалавецтва ёсць магчымасць рэалізаваць сябе яшчэ і ў працы. Варта адзначыць, што многія жанчыны добра спраўляюцца з абавязкамі кіраўнікоў прадпрыемстваў, арганізацый, установаў.
У гэтым артыкуле гаворка пойдзе пра паспяховага кіраўніка і вабную жанчыну Таццяну Аляксандраўну Грыцюк, дырэктара прыватнага ўнітарнага прадпрыемства “Каапграмхарч”.
— Таццяна Аляксандраўна, а як даўно вы працуеце на пасадзе кіраўніка?
— Кіраўніком стала адносна нядаўна, а ў грамадскім харчаванні працую з 1979 года. Пачынала бухгалтарам. З 1981 года — намеснік галоўнага бухгалтара, пазней — галоўны бухгалтар. З 29 мая 2005 года — дырэктар.
— Ведаю, ваша аб’яднанне ўзнагароджана Ганаровымі граматамі райвыканкама і райспажыўтаварыства за добрасумленную працу і высокія паказчыкі…
— Так, папрацавалі мы шмат. У жніўні 2007 года магазін “Міраж” пачалі пераабсталёўваць пад магазін-кулінарыю з метадам самаабслугоўвання. Новае абсталяванне дазволіла рэалізоўваць тут замарожаныя паўфабрыкаты і рыбу метадам самаабслугоўвання. Названыя змены паўплывалі на павелічэнне ў “Міражы” тавараабароту. Замест ранейшых 147 мільёнаў за месяц ён вырас да больш чым 200 мільёнаў. Павялічылася рэалізацыя прадукцыі ўласнай вытворчасці, пашырыўся асартымент паўфабрыкатаў ахалоджаных і замарожаных, кулінарнай прадукцыі, салатаў, кандытарскіх вырабаў. Да густу пакупнікам прыйшліся навінкі: пірог з садавінай “Дзіва”, кекс “Дзіва”, торт “Фантазія”. Была набыта кававарачная машына для прыгатавання кавы і чаю. Цяпер наведвальнікі магазіна могуць з’есці толькі што прыгатаваны круасан, запіваючы яго кубачкам гарачага напою.
Паспяховы быў мінулы год і для грамадскага харчавання ў цэлым. Агульны тавараабарот склаў 108,9% замест 108% прагнозных, уласнай прадукцыі было рэалізавана на 109,5% (замест 108%).
Радуе пачатак 2008 года. За два месяцы тавараабарот ужо склаў 121,2% (замест 110%), рэалізацыя ўласнай прадукцыі — 114,7% (замест 108%).
— Падзяліцеся сакрэтам такіх поспехаў.
— Гэтаму спрыяе якасць выпускаемай прадукцыі, багаты асартымент. Да прыкладу, сваім пакупнікам мы прапануем шырокі асартымент тавараў, ён пастаянна адсочваецца, аднаўляецца, у чым вялікая заслуга намесніка дырэктара прыватнага ўнітарнага прадпрыемства “Каапграмхарч” Ларысы Ільінічны Цвікевіч.
Выдатна працуюць повары сталовай “Жамчужына”. За два месяцы гэтага года ўжо на 79% вырас аб’ём рэалізацыі абедзеннай прадукцыі. Гэта — заслуга Галіны Іванаўны Ахрамовіч, повара 5 разраду, і Ганны Міхайлаўны Белавус, повара 6 разраду.
Пастаянна добрыя водгукі мы атрымліваем пра якасць абслугоўвання ў рэстаране “Ліпічанка”. Тут працуюць повары-майстры Ганна Уладзіміраўна Варган і Зінаіда Іосіфаўна Лагуцік, а таксама афіцыянткі-работніцы бара Наталля Леанідаўна Кець і Святлана Тадэвушаўна Гнаінская.
Жаночае шчасце
Кожны з нас прыходзіць ў гэты свет, каб выканаць сваё прадвызначэнне, пакінуць пасля сябе след. Якім ён будзе — залежыць ад нас. Нам дадзена права выбраць, як жыць і дзеля чаго, чаму служыць у жыцці. І ад гэтага выбару залежыць наша чалавечае шчасце.
Гераіня дадзенага аповяду Марыя Станіславаўна Максімовіч, урач-оталарынголаг, загадчыца Дзятлаўскай райпаліклінікі свой выбар зрабіла яшчэ ў дзяцінстве. Менавіта тады яна вырашыла прысвяціць сваё жыццё штодзённаму клопату пра здароўе іншых. “Штуршком” для гэтага стаў такі выпадак. “Калі я вучылася ў 8 класе, — успамінае Марыя Станіславаўна, — захварэла мая сястра. Паталогія была даволі сур’ёзная. Я была яшчэ дзіцём, нічым не магла ёй дапамагчы, не магла аблегчыць яе боль. Менавіта тады вырашыла, што ў будучым мне неабходна набыць прафесію, якая дазволіла б мне дапамагаць людзям перамагаць хваробу, вяртаць ім здароўе”.
Пасля заканчэння школы Марыя Станіславаўна паступіла ў Гродзенскі медыцынскі ўніверсітэт. Закончыўшы яго ў 1993 годзе, па размеркаванню была накіравана на працу ў Дзятлаўскую раённую бальніцу па спецыяльнасці “оталарынголаг”.
— Я не расчаравалася ў сваім выбары, — зазначае мая субяседніца. — І калі б магчыма было павярнуць час назад, я зноўку абрала б прафесію медыка. У іншай справе сябе нават не ўяўляю. Атрымліваю задавальненне ад сваёй працы. Як доктар, адчуваю сябе шчаслівай тады, калі ў выніку лячэння пацыенту становіцца лепш, стан яго здароўя нармалізуецца.
Надзея ў задуменні крочыла па начному гораду. Якім дзіўным здаваўся ён напярэдадні навагодніх святаў! Бліскучымі агеньчыкамі гірлянд вабілі вітрыны магазінаў. На цэнтральнай плошчы рознакаляровымі ліхтарыкамі зіхацела прыгажуня ёлка. Святочныя, такія шчырыя і адкрытыя ўсмешкі запальваліся на тварах прахожых, якія віталі адзін аднаго пажаданнямі шчасця і дабрыні.
Надзея абыякава глядзела на гэтую святочную прыгажосць. Настрой у дзяўчыны быў зусім не навагодні. “Кожны год адно і тое ж, — міжволі думала яна, — усе з нецярпеннем чакаюць гэтае свята, рыхтуюцца да яго, вераць у тое, што ў жыцці ўсё зменіцца да лепшага. І нават спадзяюцца на нейкія прыемныя сюрпрызы, цуды, якія могуць адбыцца падчас Новага года…”
Аб падобных незвычайных гісторыях Надзея неднаразова чытала ў шматлікіх глянцавых журналах. Дзяўчына заўсёды ставілася да такіх гісторый скептычна. Лічыла, што гэта – толькі выдумкі, своеасаблівыя казкі для дарослых, у якіх няма і долі праўды.
Прытрымліваючыся такога песімістычнага погляду, Надзея ўсё ж такі іншым часам лавіла сябе на думцы, што дзесьці ў глыбіні душы яна таксама спадзяецца на нейкі цуд, незвычайную( і такую доўгачаканую сустрэчу). “Напэўна, у кожным з нас жыве рамантык, які верыць у самае лепшае, што можа быць у жыцці. А без веры і надзеі чалавек затухае, як тая свечка…”
Седзячы ў адзіноце ў пустой кватэры, Надзя ўспомніла, як у дзяцінстве яна верыла ў існаванне казачнага Дзеда Мароза, у тое, што ён можа выканаць любое жаданне – падарыць прыгожую ляльку, прыгожую сукенку… і нават папугая, які ўмее размаўляць. І дзіцячыя мары заўсёды здзяйсняліся. Мабыць, таму, што яна, тады яшчэ маленькая дзяўчынка, верыла ў дзівосы, верыла, што яны могуць быць у жыцці. А вось яе дарослае, такое зямное жаданне кахаць і быць каханай чамусьці не спяшалася спраўдзіцца… І гэты Новы год ёй зноў прыйдзецца сустракаць адной.
Надзін сумны роздум перарваў тэлефонны званок.
НОСЬБІТЫ ВЯДОМЫХ КІНАПРОЗВІШЧАЎ ЖЫВУЦЬ НА ДЗЯТЛАЎШЧЫНЕ
Яго вялікасць кіно завітала на беларускую зямлю ў 1898 годзе – першыя кінасеансы адбыліся ў Віцебску. Беларусам тады прадэманстравалі і яшчэ даволі працяглы час паказвалі потым замежныя фільмы. Уласная вытворчасць сфарміравалася пазней і прайшла такі ж шлях, як і кінаматограф іншых краін, — ад кіно нямога да гукавога. Важная падзея ў развіцці айчыннага кінамастацтва далучаецца снежнем 1924 года – згодна Пастановы Савета Народных Камісараў БССР было створана Дзяржаўнае ўпраўленне па справах кінематаграфіі і фатаграфіі (Белдзяржкіно), якое атрымала права на манаполію кінапракату на Беларусі. З наступнага, 1925 года, можна сказаць, і пачалося на беларускай зямлі развіццё кінавытворчасці – сталі здымаць кінахроніку, неўзабаве з’явіўся і першы мастацкі фільм (“Лясная быль” рэжысёра Юрыя Тарыча). Работы айчынных рэжысёраў і акцёраў паступова атрымалі вядомасць не толькі ў былым СССР, але і за яго межамі.
![](https://s.studizba.com/z.php?f=/templates/si/i/noavatar.png&w=100&h=100&t=1"){kind=avatar}
